پروپوزال بررسی فقهی- حقوقی مرزهای ارتباطی با کفار از ديدگاه مذاهب پنجگانه
اصول حاكم بر روابط بين الملل و مرزهاي ارتباطي با كفار
مقدمه
با اندکی دقت در مورد خود و دیگران به این نکته پی برده می‌شود به رغم تفاوت‌های متعدد و متنوع موجود در میان انسان‌ها در شکل ظاهری و خلق و خوی انسانی و صفات ظاهری دیگر، انسان‌ها در جسم و جان با یکدیگر وجوه مشترک دارند.
این اشتراک گاهی میان جمعی محدود یا گسترده از انسان‌ها و گاهی در میان همه افراد انسانی یافت می‌شود و هیچ امری حتی گرایش به دین خاصی قابلیت محدویت آن را ندارد.
همچنین انواع مختلف حیوانی از این امور مشترک مستثنی نیستند و علاوه بر این غرایز مشترک، صفات و طبیعت مختص به خود دارند. مقصود از این که انسان دارای سرشت مختص خود است، اثبات این نکته نیست كه انسان، حیوانی هم تراز با سایر حیوانات است و همانند هر یک از انواع آن، این نوع نیز ویژگی‌های فراحیوانی به طور مشترک در میان همه افراد بشر یافت می‌شود.
بیان مسأله
انسان بر ميل فطري، زندگي اجتماعي دارد و نمي تواند بدون كمك اجتماع نيازهاي حياتي خود را رفع نمايد و با گذشت زمان و ايجاد نيازهاي فراوان مشترك و پيچيده‌تر، نياز به هماهنگي و وحدت در راستاي حل مشكلات در راه رفع نيازمندي‌ها، بيشتر از گذشته احساس مي‌گردد. از سوي ديگر اكثر اين اجتماعات داراي شريعت الهي منحصر به فرد هستند و خواه ناخواه اين عامل موجب تمايز افراد اين اجتماعات به دو گروه كافر و مؤمن مي‌شود
اين تقسيم بندي، احكام و آثار خاصي دارد و قلمرو وظايف دو گروه را از هم متمايز مي‌سازد. به طور طبيعي يك نظام سياسي- ديني، رويكرد سياسي خود را بر اساس اصول و قواعد منتج از اين آثار و لوازم ، مشخص مي‌كند و روابط خود را بر طبق آن اصول و ايدئولوژي نشأت گرفته از آن منظم مي‌سازد
در دنياي امروزي كه ارتباطات بسيار گسترده شده و جهان به دهكده اي است كه توسط انواع وسايل ارتباط جمعي به هم مرتبط‌اند و همچنين با توجه به اين‌كه تعامل كشورهاي مختلف با هم، نياز به ارتباط اجتماعي بين‌المللي بيشتر نمود پيدا مي‌كند.
کافر
از نظر اصطلاح فقهی، در حوزه خارج از دین اسلام، افراد به چهار دسته تقسیم می‌شوند:
1-اهل کتاب.
2- معتقدین به ادیان پیش از اسلام که کتابی برای ایشان متصور نیست.
3- مشرکین: کسانی که علی رغم اعتقاد به خداوند برای او شریک یا شرکایی نیز قائل‌اند.
4- بت پرستان: چیزهایی مثل سنگ، ستاره و خورشید و … را خدا می‌دانند و می‌پرستند و پیروان ادیان و مذاهب ساختگی (طباطبایی، 1368، ج 2، ص203).
هر کدام از عناوین چهارگانه نیاز به بحث مبسوط دارد و بین آنان، اهل کتاب از ویژگی منحصر به فردی برخوردار است و از لحاظ اعتبار و ارزش، دارای رتبه والایی است و نسبت به سه گروه دیگر، دارای احکام ویژه برای خود است؛
معاهد
به غير مسلماني كه با دولت اسلامي قرارداد بسته معاهد ( بروزن مضاعف) گفته مي‌شود. بديهي است اين واژه چنان‌چه قسيم ذمي قرارگيرد مراد غير ذميان مي‌باشد واگر تنها ذكر شود، آنان را نيز شامل مي‌شود چرا كه اطلاق عهد، هم قراردادي اعم از ذمه و غير آن را شامل است. كاربرد ديگر اين واژه در موردي است كه كشوري با كشور اسلامي قرارداد هم‌زيستي يا قراردادي ديگر منعقد كند كه تبعه آن كشور نيز به تبع آن قرارداد معاهدند
– مستأمن
به كافر حربي كه با قرارداد امان، اجازه ورود به كشور اسلامي را پيدا مي‌كند، مستأمن گويند. لازم به ذكر است كه قرارداد امان قراردادي است كه به غيرمسلماناني كه در جنگ با كشور اسلامي به سر مي‌برند اجازه اقامت موقت در كشور اسلامي همراه با امنيت كامل را مي‌دهد. امان- به آحاد غير مسلمانان- همچنان كه توسط حاكم صحيح است، توسط فرد فرد مسلمانان نيز صحيح مي‌باشد. يعني چنان‌چه يكي از مسلمين در جنگ به يك يا چند نفر از افراد دشمن امان داد، بر همه لازم است كه به مقتضاي امان وي گردن نهاده، از هر گونه تعرض به مستأمن خودداري كنند